Oorlog – Bad Guy

De oorlog die niemand wilde, brak toch uit; de wereld keek mee. Zeg je het zo, dan doet het denken aan een natuurramp. Maar het gaat om louter menselijk handelen. De oorverdovende miscommunicatie, die zich rond Irak manifesteerde, bleek een mentale fragmentatiebom. Waar kwam die vandaan? Het is verleidelijk uitsluitend één der vele spelers op het wereldtoneel te beschuldigen.

Niemand wil met de bad guy vereenzelvigd worden. En iedereen hoopt dat door de dualiteit van het zwart-wit-denken heen zich snel weer begrijpelijke vormen van eenheid zullen aandienen. Politici van onbesproken reputatie zinspeelden daar al op voordat de VS Irak binnentrokken. Hoe zou dat dan moeten?

De enige mogelijkheid daartoe is je te verdiepen, zowel in jezelf als in de ander/het andere. Doe je dat niet, dan wint fragmentatie het bij voorbaat van eenheid. De boef, de bad guy1) hoort erbij en maakt altijd, hoe je het ook keert of wendt, integraal deel uit van ‘ons’, van het geheel. Worden daarmee schurkenstreken gelegitimeerd? Geenszins. Boeven moeten hun les leren. Maar dat kan alleen als je het ‘ons’-denken niet naar believen inkrimpt of oprekt.

Thich Nhât Hanh

De ooit voor de Nobelprijs voor de vrede genomineerde Vietnamese zenmonnik Thich Nhât Hanh houdt ons in Being Peace voor dat we niet alleen het hongerende kind/bootvluchtelingetje zijn, maar óók de wapenleverancier/verkrachter. Dit is zó omdat dat zó is. Hij noemt dat interbeing, de volstrekte onderlinge verbondenheid en afhankelijkheid van al het bestaande. We kunnen de ‘boef’ niet uitzonderen, noch buiten onszelf plaatsen. Of, zoals mijn leraar zegt: Als je het probleem niet kunt herleiden tot jouw probleem, heb je een probleem.

Tot precies deze les is elke ‘boef’ in dit leven gehouden, goedschiks of kwaadschiks: Wat je bent en doet is alleen kenbaar in de eenheid van al het bestaande of ‘de bron’, zoals Jeff Shore ooit in het Kwartaalblad Boeddhisme schreef. Waar dit geen opgeld doet, krijgen mentale en materiële fragmentatiebommen kans. In het klein en in het groot. Dan ondergaan wij steeds ‘natuurrampen’, die wij eigenlijk zelf in de hand hebben.

1) Vul in: Saddam, Bush, Chirac, Blair, Schreuder, Balkenende, Bos, bovengetekende of…jijzelf.

Dick Verstegen